Specyfika wędkarstwa muchowego

Wędkarstwo muchowe (z angielskiego „fly fishing”) to jedna z wielu metod łowienia ryb, polegająca na stosowaniu sztucznych przynęt – tak zwanych „muszek”. Muszkarze posługują się wędkami i kołowrotkami dedykowanymi specjalnie do tej techniki oraz używają sznura, czyli specyficznej linki. Nazwa metody pochodzi oczywiście od „much” czy też „muszek” – większość przynęt imituje bowiem owady (rzadziej: inne, mniejsze zwierzęta).

Na muchę można łowić zarówno ryby spokojnego żeru, jak i drapieżniki. W Polsce metodę tę wykorzystuje się przede wszystkim do połowu pstrągów i lipieni; całkiem często poluje się w ten sposób również na łososie, głowacice i trocie. Muszkarstwo uważa się za elitarną metodę połowu; wśród wędkarzy rozpowszechniona jest idea catch & release, co tłumaczy się jako „złów i wypuść”. Aby ryba powróciła do wody w możliwie dobrym stanie, rezygnuje się z haczyków zadziorowych. Sznur prowadzi się w wyjątkowy sposób – chociaż muszki są bardzo lekkie (pióra, nici, sierść, gąbka, sztuczne włókna i inne materiały, z których tworzy się przynęty, niewiele ważą), zwykle nie używa się dodatkowego obciążenia. Do zarzucania przynęt muszkarze wykorzystują bezwładność i ciężar sznura; wiele zależy także od sprężystości wędziska.

Podstawowy zestaw do metody muchowej to: sznur (linka wędkarska), wędka muchowa, kołowrotek muchowy oraz same muszki, czyli przynęty. Żeby zakupić cały potrzebny sprzęt wędkarski, nie musisz nawet wychodzić z domu: wystarczy, że znajdziesz dobrze zaopatrzony internetowy sklep wędkarski np. taki jak ten: www.sklepwedkarski.pl. A zatem – do rzeczy! Przyjrzymy się po kolei każdemu z wymienionych elementów.

Bez sznura ani rusz!

W przeciwieństwie do innych metod połowu, wybór specjalistycznej linki wędkarskiej jest tutaj ogromnie ważny – nierzadko potrafi wręcz odgrywać decydującą rolę. To od sznura zależy skuteczność podawania i prowadzenia przynęt. Te stosunkowo grube linki występują w wielu odmianach – na rynku dostępne są modele równoległe, krótkie, jednostronnie przeciążone, do dalekich rzutów czy ze zwężającymi się końcami (zalecane szczególnie początkującym muszkarzom). Trzy podstawowe rodzaje sznurów to kolejno:

• pływający – zdecydowanie najpopularniejszy,

• tonący – można tutaj przebierać pośród modeli o zróżnicowanym tempie tonięcia – zwykle jest to kilka/kilkanaście centymetrów na sekundę,

• pośredni (tzw. intermedium) – taki sznur ma neutralną pływalność i zanurza się zaledwie kilka centymetrów pod powierzchnię wody. Sznury intermedialne wykorzystuje się przede wszystkim w technice mokrej muchy (ang. „wet fly”).

Ostateczna decyzja powinna zależeć od upatrzonego gatunku ryb oraz od warunków panujących na łowisku (dyktują one dobór muszki – mokrej, suchej, nimfy bądź streamera). Na ten przykład: do suchej muchy stosujemy linkę pływającą w tej samej klasie, co używane wędzisko muchowe. Przy streamerach przyda się sznur tonący – klasę tonięcia dobiera się do głębokości żerowania ryb.

Jaka powinna być idealna wędka muchowa?

Wędki muchowe znacznie różnią się od kijów stosowanych przy innych metodach połowu. Są znacznie lżejsze, a ich rękojeść leży powyżej kołowrotka. Ponadto zamiast ciężaru wyrzutu opisuje się je poprzez inny parametr – tzw. klasę wędziska. Dwunastostopniowa klasa AFTM została stworzona przez Stowarzyszenie Producentów Sprzętu Wędkarskiego – jest ona związana z ciężarem odcinka długości muchowego sznura (a dokładniej jego pierwszych 30 stóp). Wśród wędzisk muchowych przeważają modele składowe (zwłaszcza dwu-, trzy- i czteroczęściowe) oraz wykonane z włókna węglowego lub szklanego. Dobry kij powinien być sprężysty i – rzecz jasna – świetnie wyważony.

Muszkarze wybierają najczęściej wędki w przedziale od 220 do 300 cm, jednak na rynku dostępne są modele o długości ponad 3 metrów. Kija należy używać w zestawie z dedykowanym sznurem (o oznaczeniu odpowiadającym klasie wędki); powinien on być dobrany do rodzaju i rozmiaru używanych muszek. Im większe przynęty, tym cięższa powinna być linka – oraz tym solidniejsze wędzisko. Możemy też wyróżnić ogólne, uniwersalne zasady dopasowania przynęt i kijów, które powinny zdać egzamin na początku muchowej drogi:

• poławiając na suchą muchę, warto sięgnąć po wędkę muchową o długości do 275 cm (w klasie 3 lub 4),

• przy łowieniu na mokrą muchę sprawdzi się wędka o długości ok. 275 cm (w klasie 4 lub 5),

• do nimfy zaleca się używać wędzisk długich na 275-300 cm (klasy od 3 do 5),

• przy połowie na streamera idealnie spisze się 3-metrowy kij w klasie 6.

Gwoli wyjaśnienia: skala AFTM przydziela wędkom klasy od 1 do 12. Najlżejsze klasy to te o numerach 1-2 – obejmują one ultralekkie wędki muchowe ważące do ok. 80 gramów. Sprawdzą się one do połowu niewielkich okazów lipieni czy kleni. Za najbardziej uniwersalne uznaje się kije ze środka omawianej skali, czyli w klasach od 5 do 6 – oprócz średniej wielkości lipieni i kleni łowi się nimi zwłaszcza pstrągi i jazie. Tego rodzaju wędzisko będzie strzałem w dziesiątkę, jeśli dopiero zaczynasz przygodę z muszkarstwem – pomoże Ci opanować podstawy nowej metody i lepiej wyczuć sznur. Idąc tym tropem, najcięższe (i najmocniejsze) są wędki klasy 10 i wyższej. Taki kij nie nadaje się dla początkujących – jego obsługa wymaga nie tylko wprawy, ale i silnej, wyrobionej w bojach ręki. Osiągi tego rodzaju wędzisk wystarczają, aby upolować na muchę szczupaka, a nawet całkiem dużego łososia!

Dobrej jakości wędki muchowe w atrakcyjnych cenach są dostępne online, np. na stronie https://sklepwedkarski.pl/pol_m_Muchowe_Wedki-45805.html. Właściciele sklepu sami aktywnie wędkują i oferują doradztwo przy wyborze idealnego produktu. Aby ułatwić zakupy, uruchomiono aż trzy metody nawigacji po sklepie. Przykładowo: wybierając sortowanie produktów po metodzie, a następnie „metodę muchową” i „wędki”, możesz szybko odsiać pozostałe kije i przebierać już tylko spośród wędzisk idealnych do łowienia na muchę. W dalszej kolejności możesz zawęzić wybór do modeli o poszczególnych klasach. Do wyboru są propozycje takich marek jak Mikado, Scierra, Ron Thompson, Dragon, D.A.M., Shakespeare czy Jaxon – w tym świetny kij Ron Thompson Flylite Combo (270 cm, #4/5) oraz doskonała wędka Mikado Fly MLX Nymph (305 cm, #4).

Kołowrotki muchowe – co warto wiedzieć?

Młynki muchowe powinny być lekkie i o dość prostej konstrukcji. Ich cechą charakterystyczną jest obrotowa szpula oraz brak przekładni. Klasa kołowrotka musi odpowiadać klasie wędziska (oraz sznura). Kluczowy element to oczywiście hamulec – nie może się zacinać, powinien być niezawodny i precyzyjny. Dobrze, jeśli jego płynną pracę wspiera możliwość regulacji.

Uwaga: pomiędzy ruchomą szpulą a obudową, w jakiej jest ona zamocowana, nie może być żadnej szczeliny – w przeciwnym razie sznur będzie się tam zakleszczał. Idealnie, jeśli sprzęgło (o regulowanym docisku) będzie działać wyłącznie w jedną stronę i postawi opór, gdy sznur będzie się wysnuwał, na przykład przy wymachach. Kołowrotek muchowy musi być dopasowany do wagi kija – od optymalnego wyważenia zależy, jak odczujemy ciężar całego zestawu w rękach i czy nadgarstki nie zmęczą się zbytnio w trakcie połowu.

Podobnie jak w przypadku wędzisk, polecamy zajrzeć na stronę sklepwedkarski.pl/pol_m_Muchowe_Kolowrotki-44291.html – można tam wyhaczyć całkiem przyzwoity kołowrotek muchowy w atrakcyjnej cenie. Wśród dostępnych modeli znajdują się propozycje takich marek, jak np. Okuma, Scierra, Dragon, Mikado czy Ryobi. Absolutnym bestsellerem jest kołowrotek Okuma Airframe (klasa #4/6) o bardzo lekkiej konstrukcji typu Large Arbor. Tego rodzaju młynki pozostawiają modele innego typu daleko w tyle – mieszczą tyle samo sznura i podkładu, a ich szpule są duże, szerokie i płytkie. Dzięki temu linka sięga o wiele dalej oraz lepiej układa się na wodzie. Szpulę Large Arbor o zmniejszonej pojemności posiada również Team Dragon FX 400 (dostępny w klasach #3/4, #5/6 oraz #7/8); z kolei z tradycyjnych modeli w cenie do 100 złotych warto rozważyć kołowrotek muchowy Jaxon Itaka Fly.

Wreszcie: o muszkach słów kilka

Muszkarze dowiązują do sznura przypon, który składa się z kilku odcinków powiązanych ze sobą, coraz cieńszych żyłek. Na samym końcu ląduje sztuczna przynęta – zwykle kolorowa imitacja owada – czyli słynna „muszka”. Tworzą ją uwiązane na haczyku kompozycje z piór i innych lekkich materiałów – od nici, przędzy i sztucznych włókien aż po sierść czy gąbkę.

Muszki naśladują czasem małe zwierzątka, ale najczęściej owady w różnych stadiach rozwoju – warto zapakować do pudełka nie tylko imitacje dorosłych osobników, ale też larw, a następnie dostosowywać dobór przynęty do warunków panujących na łowisku.

Muszki dzielimy m.in. na:

• suche muchy – które naśladują dorosłe jętki, widelnice, chruściki, ochotki, koniki polne i chrząszcze; ewentualnie świerszcze, ważki i inne organizmy. Sezon warto otworzyć, stosując większe rozmiary (od 10 do 14), a później stopniowo zmniejszać kaliber – ta ogólna zasada dotyczy zresztą każdego rodzaju muszek,

• mokre muchy – podobne do poczwarek, dorosłych jętek, widelnic, chruścików, ochotek i innych owadów zaraz przed ich przepoczwarzeniem (które ma miejsce na powierzchni wody),

• nimfy – przypominają larwy żyjących na dnie owadów bądź małe skorupiaki (jak na przykład kiełża). Dostępne są wersje z główką lub bez,

• streamery – mają za zadanie imitować pijawki lub niewielkie ryby; puchowce, matuki, włosianki i zonkery. Można używać wersji z główką lub bez niej.

To oczywiście nie wszystkie sprzęty i akcesoria, w które powinien wyposażyć się muszkarz. Dość wspomnieć o kwestii profesjonalnej odzieży (kamizelce, spodniobutach, kapeluszu, okularach polaryzacyjnych) oraz bagażu – a takich rzeczy jest znacznie więcej. Koniecznie odwiedź sklep wędkarski online i przepatrz wszystkie kategorie dla muszkarzy. Pozostaje nam życzyć udanych zakupów i połamania wędki!